Pędzle i podatki: cz1. Rodzaje działalności

„Na tym świecie pewne są tylko śmierć i podatki.” Benjamin Franklin

Mówi się, że artysta powinien mieć duszę, a nie kalkulator.
Ale kiedy pojawia się pierwszy sprzedany obraz, pierwsze warsztaty, pierwsze „czy może mi pani wystawić fakturę?” – dusza zaczyna zderzać się z rzeczywistością. I nagle okazuje się, że między słoikami z wodą a blokiem akwarelowym pojawia się jeszcze jeden niezbędnik: urząd skarbowy.

Nie martw się na zapas słysząc to okropne hasło – choć nie ukrywam, że nie da się od tego uciec. 

W tym tekście przejdziemy razem przez wszystkie te mniej artystyczne niuanse:
czym różni się działalność nierejestrowana od gospodarczej, kiedy wystarczy pierwsza, a kiedy trzeba sięgnąć po drugą – i jak nie stracić po drodze głowy (ani radości z tworzenia). A może obiło Ci się o uszy „50% koszty uzyskania przychodu” ? Kiedy się da, a kiedy nie da ich zastosować? A może w ogóle artyści mają własne ustawy i zasady?

Zdaje sobie sprawę z tego, że to nudny i ciężki temat, ale jeśli malarstwo to Twoja droga, warto wiedzieć, kiedy wystarczy malować „po godzinach” w ramach działalności nierejestrowanej, a kiedy nadchodzi moment, by postawić podpis pod własną firmą.

To nie jest wybór między sztuką a biurokracją. To raczej decyzja o tym, na jakich zasadach chcesz żyć ze swojej sztuki.

Nie mogę w tym miejscu nie wspomnieć o metodzie najpopularniejszej z możliwych która jest nagminnie stosowana – a mianowicie „pod stołem” albo „na kartę rowerową”. Szara strefa.

Chwilami wręcz mam wrażenie, że szara strefa niemal dominuje pośród twórców- szczególnie tych początkujących i niewielkich. Choć co ciekawe- wcale  nie tylko pośród nich. Bywa, że nawet z kursów które są wielkie i znane nagle po latach przestają przychodzić faktury po zakupie… 

Kto dostał paragon z warsztatów- ręka w górę ! No właśnie…

I bynajmniej nie jest tutaj moim celem „polowanie na czarownice” – bo o ile plagiatorów świadomych nie lubię bardzo i czasem trzepnę po uchu, tak tutaj ani mnie to parzy, ani ziębi. Mały żuczek nie ma lekko z podatkami w tym kraju, a u mnie wzrok coraz słabszy i wymaga zmiany okularów więc system musi mi tę półślepotę na cudze poczynania wybaczyć. Żeby była jasność: wedle zasady „żyj i daj żyć innym” - pilnuję swojego podwórka  i PITu, a w cudze oficjalnie nie zaglądam. Jak chyba większość środowiska która w ramach dżentelmeńskich zasad „o pieniądzach nie rozmawia”. 

Tym jednak, którzy zwyczajnie żyją w niewiedzy i nawet nie zdają sobie sprawy z faktu, że ktokolwiek może chcieć ich pieniędzy i formalnie powinni je czasem odprowadzać – pragnę w zarysie uzmysłowić, jak sytuacja realnie wygląda. A wygląda dużo mniej korzystnie, niż się komuś może wydawać.

Zaparz więc herbatę, weź głęboki oddech i przejdźmy razem przez ten akwarelowo–podatkowy labirynt. 

Dzisiaj zaczniemy od tematu najtrudniejszego i najmniej interesującego – form działalności gospodarczej (albo jej braku). Tylko dzięki temu ruszając ze mną w kolejny temat ( darowizny, Patreon, Buycoffe) będziesz w stanie zrozumieć do czego się odnoszę i co ma zastosowanie w danym przypadku.

Zaś jeśli nadal sądzisz, że CIEBIE temat nie dotyczy a sprzedałeś COKOLWIEK – to sorry mój żuczku, ale się mylisz…

Startujmy zatem z tematem i miejmy to za sobą. Postaram się tak prosto, jak się tylko da i wedle tego, co sama wiem i stosuję (NDG).

Jak rozliczać podatki jako artysta — wstęp i podstawowe zasady
Działalność artystyczna w Polsce może być rozliczana na kilka sposobów — w zależności od tego, jak często i w jaki sposób tworzysz oraz sprzedajesz swoje prace.

Nie istnieje jeden, odrębny „system dla artystów” (przynajmniej na razie), ale przepisy przewidują różne ścieżki podatkowe dla twórców, wykonawców i osób prowadzących działalność artystyczną.

To, którą z nich wybierzesz, zależy głównie od:
•    skali i regularności działalności,
•    formy sprzedaży (okazjonalna / ciągła),
•    rodzaju dochodu (sprzedaż dzieła, licencja, warsztaty),•    oraz tego, czy chcesz (lub musisz) założyć działalność gospodarczą.